ΗΧΟΣ
1. Πώς παράγεται ο ήχος
Ηχητικές πηγές ονομάζονται τα σώματα που παράγουν ήχους.
Η ηχητική πηγή παράγει ήχους όταν ταλαντώνεται, δηλαδή όταν κινείται περιοδικά γύρω από μια θέση, η οποία ονομάζεται θέση ισορροπίας.
Περίοδος ονομάζεται ο χρόνος που χρειάζεται για να πραγματοποιηθεί μια πλήρης ταλάντωση.
Συχνότητα ονομάζεται ο αριθμός των ταλαντώσεων που πραγματοποιούνται σε ένα δευτερόλεπτο.
Η ηχητική πηγή παράγει ήχους για όσο χρόνο ταλαντώνεται, ενώ όταν η ταλάντωση σταματά, σταματά και η παραγωγή ήχων.
Οι ηχητικές πηγές διακρίνονται σε φυσικές (π.χ. η βροχή, το πουλί που κελαηδά) και σε τεχνητές (π.χ. μουσικά όργανα, τηλεόραση).
Πώς παράγεται η ομιλία;
Ο λάρυγγας είναι το βασικό όργανο ομιλίας του ανθρώπου. Μέσα στον λάρυγγα βρίσκονται οι φωνητικές χορδές. Όταν δε μιλάμε, οι φωνητικές χορδές απέχουν περίπου ένα εκατοστό, όταν όμως μιλάμε πλησιάζουν πολύ κοντά η μία στην άλλη και δημιουργούν φωνητική σχισμή.
Μέσα από τη φωνητική σχισμή περνά ο αέρας που βγαίνει από τους πνεύμονες και οι φωνητικές χορδές ταλαντώνονται. Αποτέλεσμα της ταλάντωσης είναι η δημιουργία ενός ιδιόμορφου ήχου ο οποίος διαμορφώνεται σε ομιλία με τη βοήθεια του φάρυγγα, της στοματικής κοιλότητας, της ρινικής κοιλότητας, του ουρανίσκου, της γλώσσας, των δοντιών και των χειλιών.
Η ηχητική πηγή παράγει ήχους όταν ταλαντώνεται, δηλαδή όταν κινείται περιοδικά γύρω από μια θέση, η οποία ονομάζεται θέση ισορροπίας.
Περίοδος ονομάζεται ο χρόνος που χρειάζεται για να πραγματοποιηθεί μια πλήρης ταλάντωση.
Συχνότητα ονομάζεται ο αριθμός των ταλαντώσεων που πραγματοποιούνται σε ένα δευτερόλεπτο.
Η ηχητική πηγή παράγει ήχους για όσο χρόνο ταλαντώνεται, ενώ όταν η ταλάντωση σταματά, σταματά και η παραγωγή ήχων.
Οι ηχητικές πηγές διακρίνονται σε φυσικές (π.χ. η βροχή, το πουλί που κελαηδά) και σε τεχνητές (π.χ. μουσικά όργανα, τηλεόραση).
Πώς παράγεται η ομιλία;
Ο λάρυγγας είναι το βασικό όργανο ομιλίας του ανθρώπου. Μέσα στον λάρυγγα βρίσκονται οι φωνητικές χορδές. Όταν δε μιλάμε, οι φωνητικές χορδές απέχουν περίπου ένα εκατοστό, όταν όμως μιλάμε πλησιάζουν πολύ κοντά η μία στην άλλη και δημιουργούν φωνητική σχισμή.
Μέσα από τη φωνητική σχισμή περνά ο αέρας που βγαίνει από τους πνεύμονες και οι φωνητικές χορδές ταλαντώνονται. Αποτέλεσμα της ταλάντωσης είναι η δημιουργία ενός ιδιόμορφου ήχου ο οποίος διαμορφώνεται σε ομιλία με τη βοήθεια του φάρυγγα, της στοματικής κοιλότητας, της ρινικής κοιλότητας, του ουρανίσκου, της γλώσσας, των δοντιών και των χειλιών.
|
|
|
_Παραγωγή ήχου διαδραστικά - κλικ εδώ
2. Διάδοση του ήχου
Ο ήχος έχει τη δυνατότητα να διαδίδεται σε όλα τα υλικά σώματα, στερεά, υγρά, αέρια.
Στον αέρα, ο ήχος διανύει 340 μέτρα σε ένα δευτερόλεπτο. Στο νερό, ο ήχος διανύει 1480 μέτρα σε ένα δευτερόλεπτο.
Στο ξύλο, ο ήχος διανύει 3300 μέτρα σε ένα δευτερόλεπτο.
Κατά τη διάδοση του ήχου σε ένα υλικό, τα μόρια του υλικού που βρίσκονται γύρω από την ηχητική πηγή, ταλαντώνονται. Αποτέλεσμα της ταλάντωσης αυτής είναι να δημιουργούνται πυκνώματα και αραιώματα μέσα στο υλικό.
Τα πυκνώματα και τα αραιώματα απομακρύνονται από την ηχητική πηγή δημιουργώντας ένα ηχητικό κύμα.
Κατά τη διάδοση του ηχητικού κύματος, τα μόρια του υλικού δεν αλλάζουν τελικά θέση, δηλαδή δεν έχουμε μεταφορά ύλης.
Αυτό που μεταφέρεται είναι ενέργεια.
Για τη διάδοση του ήχου είναι απαραίτητη η ύπαρξη ύλης. Στο κενό δεν υπάρχει ύλη. Άρα ο ήχος δε διαδίδεται στο κενό.
Στον αέρα, ο ήχος διανύει 340 μέτρα σε ένα δευτερόλεπτο. Στο νερό, ο ήχος διανύει 1480 μέτρα σε ένα δευτερόλεπτο.
Στο ξύλο, ο ήχος διανύει 3300 μέτρα σε ένα δευτερόλεπτο.
Κατά τη διάδοση του ήχου σε ένα υλικό, τα μόρια του υλικού που βρίσκονται γύρω από την ηχητική πηγή, ταλαντώνονται. Αποτέλεσμα της ταλάντωσης αυτής είναι να δημιουργούνται πυκνώματα και αραιώματα μέσα στο υλικό.
Τα πυκνώματα και τα αραιώματα απομακρύνονται από την ηχητική πηγή δημιουργώντας ένα ηχητικό κύμα.
Κατά τη διάδοση του ηχητικού κύματος, τα μόρια του υλικού δεν αλλάζουν τελικά θέση, δηλαδή δεν έχουμε μεταφορά ύλης.
Αυτό που μεταφέρεται είναι ενέργεια.
Για τη διάδοση του ήχου είναι απαραίτητη η ύπαρξη ύλης. Στο κενό δεν υπάρχει ύλη. Άρα ο ήχος δε διαδίδεται στο κενό.
3. Ανάκλαση του ήχου
Όταν το ηχητικό κύμα συναντά μια λεία και σκληρή επιφάνεια, αλλάζει κατεύθυνση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ανάκλαση. Κατά την ανάκλαση ένα μέρος της ενέργειας που μεταφέρει το ηχητικό κύμα αλλάζει κατεύθυνση.
Ένα φαινόμενο που είναι αποτέλεσμα της ανάκλασης είναι η ηχώ, δηλαδή η επανάληψη της φωνής μας -και γενικότερα των ήχων- όταν βρισκόμαστε σε απόσταση από μια λεία και γυαλιστερή επιφάνεια, όπως ένας βράχος ή ένας ψηλός τοίχος.
Πώς συμβαίνει αυτό;
Ο ήχος διατηρείται στα αυτιά μας για 1 δέκατο του δευτερολέπτου. Ο ήχος σε αυτό το χρονικό διάστημα διανύει 340:10=34 μέτρα. Επομένως, για να έχουμε ηχώ, θα πρέπει να βρισκόμαστε σε απόσταση μεγαλύτερη των 17 μέτρων από τη λεία και σκληρή επιφάνεια, αφού πρέπει να υπολογίσουμε και την απόσταση της επιστροφής του ήχου. Στην περίπτωση αυτή ο ήχος επαναλαμβάνεται στα αυτιά μας.
Στο φαινόμενο της ανάκλασης στηρίζεται η λειτουργία του υπερηχογράφου και του σόναρ.
Ένα φαινόμενο που είναι αποτέλεσμα της ανάκλασης είναι η ηχώ, δηλαδή η επανάληψη της φωνής μας -και γενικότερα των ήχων- όταν βρισκόμαστε σε απόσταση από μια λεία και γυαλιστερή επιφάνεια, όπως ένας βράχος ή ένας ψηλός τοίχος.
Πώς συμβαίνει αυτό;
Ο ήχος διατηρείται στα αυτιά μας για 1 δέκατο του δευτερολέπτου. Ο ήχος σε αυτό το χρονικό διάστημα διανύει 340:10=34 μέτρα. Επομένως, για να έχουμε ηχώ, θα πρέπει να βρισκόμαστε σε απόσταση μεγαλύτερη των 17 μέτρων από τη λεία και σκληρή επιφάνεια, αφού πρέπει να υπολογίσουμε και την απόσταση της επιστροφής του ήχου. Στην περίπτωση αυτή ο ήχος επαναλαμβάνεται στα αυτιά μας.
Στο φαινόμενο της ανάκλασης στηρίζεται η λειτουργία του υπερηχογράφου και του σόναρ.
Κλικ στην εικόνα
4. Απορρόφηση του ήχου
Όταν ένα ηχητικό κύμα κατά τη διάδοσή του συναντήσει ένα πορώδες και μαλακό υλικό, ανακλάται πολλές φορές στα τοιχώματα των πόρων και απορροφάται από το υλικό. Άρα τα πορώδη και μαλακά υλικά απορροφούν τον ήχο.
Ο φελλός απορροφά σχεδόν τελείως τον ήχο, γιατί είναι πορώδης και μαλακός και γι' αυτό χρησιμοποιείται για ηχομόνωση.
Το ίδιο πολύ απορροφάται από το σφουγγάρι, το φελιζόλ, τον υαλοβάμβακα αλλά και το πανί, τα υφάσματα και τα χαλιά.
Υπάρχουν πορώδη υλικά στα οποία οι πόροι διακρίνονται με γυμνό μάτι. Σε άλλα υλικά για να τους δούμε χρειαζόμαστε μεγεθυντικό φακό, ενώ σε άλλα οι πόροι διακρίνονται μόνο με μικροσκόπιο.
Την απορρόφηση ο άνθρωπος την χρησιμοποιεί σε αρκετές περιπτώσεις π.χ. στους κινηματογράφους και στο θέατρο, στο καπώ της μηχανής του αυτοκινήτου και αλλού.
Ο φελλός απορροφά σχεδόν τελείως τον ήχο, γιατί είναι πορώδης και μαλακός και γι' αυτό χρησιμοποιείται για ηχομόνωση.
Το ίδιο πολύ απορροφάται από το σφουγγάρι, το φελιζόλ, τον υαλοβάμβακα αλλά και το πανί, τα υφάσματα και τα χαλιά.
Υπάρχουν πορώδη υλικά στα οποία οι πόροι διακρίνονται με γυμνό μάτι. Σε άλλα υλικά για να τους δούμε χρειαζόμαστε μεγεθυντικό φακό, ενώ σε άλλα οι πόροι διακρίνονται μόνο με μικροσκόπιο.
Την απορρόφηση ο άνθρωπος την χρησιμοποιεί σε αρκετές περιπτώσεις π.χ. στους κινηματογράφους και στο θέατρο, στο καπώ της μηχανής του αυτοκινήτου και αλλού.
5. Άνθρωπος και ήχος - Το αυτί μας
Το βασικό όργανο της ακοής είναι το αυτί.
Η ακοή είναι η αίσθηση με την οποία ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τους ήχους στο περιβάλλον του.
Το αυτί αποτελείται από τρία μέρη:
1.Το εξωτερικό αυτί, που αποτελείται από το πτερύγιο και τον ακουστικό πόρο.
2. Το μέσο αυτί, που χωρίζεται από το εξωτερικό αυτί με το τύμπανο και από το εσωτερικό με μια μεμβράνη. Το μέσο αυτί αποτελείται από μια κοιλότητα γεμάτη αέρα, μέσα στην οποία υπάρχουν τρία μικρά οστάρια, η σφύρα, ο άκμονας και ο αναβολέας.
3. Το εσωτερικό αυτί, που αποτελείται από την αίθουσα, τον κοχλία και τρεις ημικυκλικούς σωλήνες. Το εσωτερικό αυτί είναι γεμάτο με υγρό που ονομάζεται λέμφος.
Οι ημικυκλικοί σωλήνες και η αίθουσα δεν έχουν σχέση με την ακοή αλλά με την αίσθηση της ισορροπίας.
Το ηχητικό κύμα φτάνει στο πτερύγιο, ανακλάται και οδηγείται στον ακουστικό πόρο. Στη συνέχεια, φτάνει στο τύμπανο το οποίο ταλαντώνεται. Η παλμική κίνηση του τυμπάνου αναγκάζει τα οστάρια να κινηθούν και η κίνηση φτάνει στον κοχλία. Ο κοχλίας μετατρέπει τον ήχο σε ηλεκτρικά σήματα. Ο ηλεκτρικός παλμός μεταφέρεται στον εγκέφαλο μέσω του ακουστικού νεύρου.
Ο άνθρωπος έχει δύο αυτιά για να αντιλαμβάνεται από πού έρχεται ο ήχος. Αυτό γίνεται γιατί ο ήχος φτάνει γρηγορότερα στο αυτί που βρίσκεται πιο κοντά στην ηχητική πηγή.
Η ακοή είναι η αίσθηση με την οποία ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τους ήχους στο περιβάλλον του.
Το αυτί αποτελείται από τρία μέρη:
1.Το εξωτερικό αυτί, που αποτελείται από το πτερύγιο και τον ακουστικό πόρο.
2. Το μέσο αυτί, που χωρίζεται από το εξωτερικό αυτί με το τύμπανο και από το εσωτερικό με μια μεμβράνη. Το μέσο αυτί αποτελείται από μια κοιλότητα γεμάτη αέρα, μέσα στην οποία υπάρχουν τρία μικρά οστάρια, η σφύρα, ο άκμονας και ο αναβολέας.
3. Το εσωτερικό αυτί, που αποτελείται από την αίθουσα, τον κοχλία και τρεις ημικυκλικούς σωλήνες. Το εσωτερικό αυτί είναι γεμάτο με υγρό που ονομάζεται λέμφος.
Οι ημικυκλικοί σωλήνες και η αίθουσα δεν έχουν σχέση με την ακοή αλλά με την αίσθηση της ισορροπίας.
Το ηχητικό κύμα φτάνει στο πτερύγιο, ανακλάται και οδηγείται στον ακουστικό πόρο. Στη συνέχεια, φτάνει στο τύμπανο το οποίο ταλαντώνεται. Η παλμική κίνηση του τυμπάνου αναγκάζει τα οστάρια να κινηθούν και η κίνηση φτάνει στον κοχλία. Ο κοχλίας μετατρέπει τον ήχο σε ηλεκτρικά σήματα. Ο ηλεκτρικός παλμός μεταφέρεται στον εγκέφαλο μέσω του ακουστικού νεύρου.
Ο άνθρωπος έχει δύο αυτιά για να αντιλαμβάνεται από πού έρχεται ο ήχος. Αυτό γίνεται γιατί ο ήχος φτάνει γρηγορότερα στο αυτί που βρίσκεται πιο κοντά στην ηχητική πηγή.
|
|
6. Ηχορρύπανση - Ηχοπροστασία
Τους ενοχλητικούς ήχους τους ονομάζουμε θορύβους.
Αν ένας ήχος είναι ευχάριστος ή ενοχλητικός, εξαρτάται από τον άνθρωπο που τον ακούει, αλλά και από τη διάθεσή του.
Ηχορρύπανση ονομάζεται το πρόβλημα της ενόχλησης από τους θορύβους.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού χρησιμοποιούμε την ανάκλαση και την απορρόφηση των ηχητικών κυμάτων.
Η προστασία από τους ενοχλητικούς ήχους ονομάζεται ηχοπροστασία.
Αν ένας ήχος είναι ευχάριστος ή ενοχλητικός, εξαρτάται από τον άνθρωπο που τον ακούει, αλλά και από τη διάθεσή του.
Ηχορρύπανση ονομάζεται το πρόβλημα της ενόχλησης από τους θορύβους.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού χρησιμοποιούμε την ανάκλαση και την απορρόφηση των ηχητικών κυμάτων.
Η προστασία από τους ενοχλητικούς ήχους ονομάζεται ηχοπροστασία.
|
|
