ΕΜΒΙΑ - ΑΒΙΑ

Ο πλανήτης μας παρέχει στους οργανισμούς ό,τι είναι απαραίτητο για την επιβίωσή τους.
Εκτός από τις κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, πίεσης, υγρασίας και ποσότητας ηλιακού φωτός, προσφέρει και τα απαραίτητα συστατικά που χρειάζονται για τη ζωή: οξυγόνο, νερό και χημικές ουσίες π.χ. διοξείδιο του άνθρακα.
    
Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά της ζωής; Τι διακρίνει τα έμβια, όσα δηλαδή είναι ζωντανά, από τα άβια;
Η επιστήμη που μελετά το φαινόμενο της ζωής ονομάζεται Βιολογία. Η Βιολογία επιχειρεί να αποκαλύψει τους νόμους που διέπουν τη ζωή στη γη.

1. Χαρακτηριστικά της ζωής

Έμβια (εν+βίος): αυτά που έχουν ζωή 
 Άβια (α+βίος): αυτά που δεν έχουν ζωή


Μπορούμε να προσδιορίσουμε τις λειτουργίες ενός ζωντανού οργανισμού και να περιγράψουμε τη μορφή του.
Οι βασικές λειτουργίες των ζωντανών οργανισμών είναι:
  • Η κίνηση
  • Η ανάπτυξη
  • Η αναπαραγωγή (οι οργανισμοί πρέπει να αναπαραχθούν για την επιβίωσή τους)
  • Η πρόσληψη τροφής
  • Η αναπνοή (Η διαδικασία απελευθέρωσης της ενέργειας από τις χημικές ουσίες με τη βοήθεια του οξυγόνου)
  • Η απέκκριση (Η αποβολή βλαβερών ουσιών)
  • Η ερεθιστικότητα (Η ικανότητα της αντίδρασης σε κάθε ερέθισμα του περιβάλλοντος)

2. Το κύτταρο

Το κύτταρο είναι η μικρότερη μονάδα ζωής.
Τα κυριότερα κοινά χαρακτηριστικά των ζωικών κυττάρων είναι τα εξής:
  • Η κυτταρική μεμβράνη. Μοιάζει με σακούλα και χωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του και επιτρέπει την πρόσληψη και αποβολή ουσιών από αυτό.
  • Το κυτταρόπλασμα. Είναι ο χώρος ανάμεσα στην κυτταρική μεμβράνη και τον πυρήνα όπου υπάρχουν πολλά οργανίδια με διαφορετικές λειτουργίες. Το σημαντικότερο από αυτά είναι τα μιτοχόνδρια, που αποτελούν το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας του κυττάρου.
  • Ο πυρήνας. μέσα στον πυρήνα υπάρχει μια χημική ένωση, το DNA (δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ). Το DNA είναι γενετικό υλικό που έχει όλες τις πληροφορίες λειτουργίας του κυττάρου.
Picture
Τι είναι το DNA; (Κλικ στην εικόνα)
Το φυτικό κύτταρο έχει ακόμα:
  • Το κυτταρικό τοίχωμα. Βρίσκεται έξω από την κυτταρική μεμβράνη και είναι συμπαγές. Βοηθά τα φυτά να στηρίζονται.
  • Τα χυμοτόπια. Ο χώρος στον οποίο το φυτικό κύτταρο αποθηκεύει χρήσιμες ουσίες.
  • Τους χλωροπλάστες. Οι χλωροπλάστες είναι οργανίδια που περιέχουν χλωροφύλλη που έχει πράσινο χρώμα. Σε αυτά γίνεται φωτοσύνθεση.
Μονοκύτταροι ονομάζονται οι οργανισμοί που αποτελούνται μόνο από ένα κύτταρο.
Πολυκύτταροι ονομάζονται οι οργανισμοί που αποτελούνται  από πολλά κύτταρα.